Odpowiedź na to pytanie jest prosta, a mianowicie; odpowiednio do warunków. A co to znaczy? I tu zaczynają się problemy, bo należy wziąść kilka elementów pod uwagę. Niezależnie od miejsca w jakim przebywamy, tj. czy jest to pustynia, góry, a może las w klimacie umiarkowanym, najlepiej się sprawdzi sposób ubioru "na cebulkę". Mimo to trzeba zaznaczyć że pewne czynniki mają wpływ na ilości warstw, jak i na to jakie są to warstwy a czasem jaki mają kolor. A o to one:
-temperatura
(oczywistą sprawą jest że im niższa temperatura tym warstw powinno być więcej,
jak i to że powinny być grubsze, natomiast podczas upałów powinna być to jedna
względnie dwie warstwy odpowiednio przewiewne; należy pamiętać że noce na
pustyni bywają zimne.)
-wilgotność (wysoka
wilgotność przy niskich temperaturach może powodować obniżenie temperatury
odczuwalnej, wiec ostatnia warstwa powinna nas chronić przed przedostawaniem
się cząsteczek wody pod ubranie; jednocześnie należy pamiętać nasz organizm
produkuje duże ilości pary wodnej, zwłaszcza podczas wysiłku, co może grozić
przegrzaniem i wystudzeniem po ustaniu wysiłku.)
-opady atmosferyczne
(analogiczna sytuacja jak przy wilgotności w niskich temperaturach, jednak
temperatura pod ubraniem, przy przemoczeniu podczas deszczu spada znacznie
szybciej; należy szczególnie unikać przemoczenia obuwia; w klimacie tropikalnym
gdzie opady mogą trwać nawet kilka tygodni bez przerwy, należy zadbać o to by
posiadać przynajmniej jeden komplet suchej odzieży, która należy zakładać na
czas snu.)
-siła wiatru
(wychłodzenie przez wiatr następuje bardzo szybko, zwłaszcza gdy towarzyszą
temu opady deszczu lub śniegu; natomiast pustynna burza może powodować
uduszenie piaskiem w każdej z tych sytuacji należy uszczelnić naszą odzież;
jeśli sytuacja tego wymaga również osłonić twarz i oczy.)
-rodzaj terenu (na
terenach pustynnych odzież winna być w jasnych kolorach, natomiast na terenach
arktycznych i górskich najlepiej sprawdza się ciemna odzież; odstępstwem od tej
zasady jest potrzeba ukrycia swej obecności przez żołnierzy, osoby badające
przyrodę, jak i walka o przetrwanie gdzie barwy jaskrawe odzieży pomogą służbom
ratunkowym nas zlokalizować.)
-rodzaj aktywności
(jak już pisałem podczas wysiłku fizycznego nasz organizm produkuje duże ilości
pary wodnej co powoduje pierw przegrzanie, a po zaprzestaniu wysiłku
wychłodzenie organizmu z powodu dużej wilgotności; należy wiec zmniejszać ilość
warstw na czas wysiłku, natomiast dodać warstwę podczas odpoczynku.)
-stan własnej
kondycji (osoby o mniejszej kondycji, jak i osłabione przez chorobę, kontuzję,
odniesione rany, odwodnienie, przegrzanie, wychłodzenie, brak odpowiedniej
diety... powinny przykładać większą uwagę do kontroli ilości i jakości warstw,
aby nie doprowadzać do przegrzania, wychłodzenia, przemoknięcia, poparzeń
słonecznych, odmrożeń; ponieważ ich stan może się bardzo szybko pogorszyć,
znacznie szybciej niż u osoby o dobrej kondycji.)
Komponując ubiór
powinniśmy podzielić go na trzy kategorie (w niektórych sytuacjach jedna
warstwa może zawierać dwie kategorie);
1) Bielizna (zawsze sucha i czysta, ponieważ nasze ciało ma
bezpośredni kontakt z nią; może to być bielizna termo aktywna, lecz pod
warunkiem że pozostałe warstwy będą dostosowane do niej; jeśli chodzi o ilość
par, grubość skarpet to jest kwestią własnych predyspozycji, jednak nie polecam
skarpet które zawierają duże ilości syntetyków, co nie dotyczy skarpet termo
aktywnych w odpowiedniej konfiguracji z butami posiadającymi membranę, ponieważ
syntetyki powodują nienaturalne pocenie się stóp.)
2) Warstwa magazynująca ciepło (może być ich kilka, lub w
warunkach pustynnych/dżunglowych należy ją pominąć; gdy nie występują opady,
silny wiatr może pełnić funkcje trzeciej warstwy; przede wszystkim powinna być
wygodna; bardzo dobrze spisują się koszule, bluzy, swetry, spodnie z bawełny,
wełny, polaru; w przypadku zastosowania bielizny termo aktywnej należy używać
tylko polarowej odzież w tej warstwie.)
3) Warstwa ochronna (stosowana w niekorzystnych warunkach
atmosferycznych w celu ochrony warstw pod nią; powinna być luźna aby można było
założyć pod nią kilka warstw odzieży, zależnie od warunków; w zestawie z
bielizną termo aktywną i polarem stosować wyłącznie membrany; najczęściej
składają się na nią nakrycia głowy, chusty/szale/kominiarki, okulary ochronne,
kurtki, rękawice, spodnie, kombinezony, buty.)
a) Nakrycie głowy
(istotny element ubioru ponieważ człowiek traci przez głowę 40-50% ciepła;
natomiast w gorącym klimacie chroni przed udarem cieplnym.)
b)
Chusta/Szal/Kominiarka (funkcją tej grupy odzieży jest ochrona twarzy przed
niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi; moskitiera w klimacie tropikalnym
jest niemal obowiązkowa.)
c) Okulary ochronne
(podobna funkcja jak chusty/szale/kominiarki, tylko ze chronią wzrok; dodatkowo
dają ochronę przed silnym słońcem bezpośrednim jak i odbitym od śniegu.)
d) Kurtka (powinna
być nieprzemakalna i nieprzewiewna; dobrze jeśli posiada duży kaptur i
przynajmniej kilka kieszeni; rękawy powinny posiadać ściągacze.)
e) Rękawice
(najlepiej przed chłodem chronią rękawice z jednym palcem, jednak wykonywanie w
nich prac jest trudne lub nawet niemożliwe, natomiast cienkie rękawiczki z
pięcioma palcami doskonale nadają się do wykonywania wszelkich prac, jednak nie
chronią przed wilgocią; najlepszym rozwiązaniem przy bardzo niskich
temperaturach jest zestaw przynajmniej dwóch par, cienkich rękawiczek i grubych
chroniących przed wilgocią i niską temperaturą; gdy temperatura nie wymaga
noszenia rękawic, warto posiadać jedną parę skórzanych lub z grubej tkaniny,
które przydają się przy chwytaniu ostrych lub gorących przedmiotów.)
f) Spodnie (powinny
być wygodne, najlepiej profilowane anatomicznie, przyjemne w kontakcie ze skórą
bo często są jedyną ochroną dolnej części ciała; warto by miały kilka kieszeni
na drobne elementy wyposażenia.)
g) Kombinezon
(powinien posiadać cechy kurtki i spodni.)
h) Buty (podstawa to
aby były wygodne, rozchodzone tzn. nie należy zakładać nowych butów na wyprawę,
ponieważ na pewno obetrą nas; zabezpieczone przed wilgocią, pastą do butów lub
odpowiednim impregnatem; w warunkach zimowych należy sznurowadła zabezpieczyć
przed zamarzaniem, sylikonem lub woskiem; decyzję jaki to będzie typ obuwia
należy należy podjąć planując wyprawę, bo nie istnieją buty uniwersalne.)
Pamiętać należy że
najlepszym izolatorem od gorąca i chłodu jest powietrze pomiędzy poszczególnymi
warstwami odzieży. Najlepszą ochronę przed wiatrem i deszczem dają tkaniny
pokryte impregnatem, laminowane jak i wszelkiego rodzaju membrany. Wybierając
się w teren powinno się zabierać jedną warstwę w zapasie, spakowaną w plecaku,
na wypadek pogorszenia się warunków lub przemoczenia odzieży którą mamy na
sobie. Szczególnie trzeba zadbać o zapas suchej i czystej bielizny (para suchych
skarpet może czasem osiągnąć cenę złota).
Na pewno warto zainwestować w bieliznę termoaktywną, w lesie spędzając noce czy mroźne poranki trzeba się odpowiednio zabezpieczyć przed niską temperaturą.
OdpowiedzUsuń